ترجمه ی کوتاهی از آنا آخماتوا

... 

شاهدان آنچه رخ داد،  مرده اند،

هیچکس با ما خاطره ها را مرور نمی کند

هیچ کس با ما نمی‎گرید. سایه ها می روند و محو می شوند.

اجازه نداریم از آنها بخواهیم وارونه شوند،

که وحشت مارا فرا خواهد گرفت: آنها بازمی‎گردند.

یک روز بیدار می‎شویم و می فهمیم،

ما راه را ازیاد برده ایم،

و به سوی هر خانه ای می دویم

نفس زنان از شرم و خشم،

اما همان گونه که اغلب در رویا اتفاق می افتد

همه چیز جور دیگری است:

آدم ها، چیزها، دیوارها.

آنا آخماتووا

"Die Zeugen dessen, was geschah, sind tot,

Und niemand tauscht mit uns Erinnerungen

Und weint mit uns. Die Schatten gehen und schwinden.

Nicht dürfen wir sie bitten umzukehren,

Denn furchtbar träf uns, kehrten sie zurück.

Einmal erwachten wir, und wir erkennen,

Daß wir den Weg dorthin vergessen haben,

Und laufen, atemlos vor Scham und Zorn,

Zu jenem Haus, -doch wie so oft im Traum -

Ist alles anders: Menschen, Dinge, Mauern."

Anna Achmatova

مُردَم؛ آن قدر که جان نداشتم.

کجا بود که همه چیز تمام شد و من جا ماندم؟
تمام بندهایم پاره پاره می شوند. درد به درک، دندان هم درد می گیرد، ترس از وصل نبودن به هیچ چیز، چشم هایم را متورم می کند.
حتما این خودم بودم که تمام شده بودم. جایی مرده بودم و فقط یادم نمانده است. تقصیرهیچ کس نیست. مقصر حافظه ی من است.
من حتی "خونه ی مادربزرگه" را هم به یاد ندارم. مخمل زبر است و صورت مادربزرگه ترسناک. پفک نمکی ها شیرین و تی‎تاپ شور.
همه می دانستند. خودم دیرتر از همه فهمیدم. من جایی خیلی دورها مرده بودم. بدون لالایی به زبان مادری ام.

ازحلق‎ام گریه می‎کنم

لعنت به تو
لعنت به تو که هنوز هم ، وقتی/جایی از دست‎ام در می‎رود و یادت می‎زند به کله‎ام، می‎شکنم. لعنت به تو. لعنت به تو که هنوز هم، وقتی به یادت می‎آورم، از همه‎ی جهان می‎ترسم. می‎شکنم از این همه هراس و بی‎اعتمادی که تو رویِ جفت مردمک‎هایم کاشتی. با همان انگشتان بلند که گاهی در خواب‎هایم شبیه چوبه‎ی دار می‎شوند. لعنت به تو که هنوز بی کابوس می خوابی.
لعنت به تو

"خونه ی ما"

هنوز
میان جهنم دست هایش گیر کرده ام.

چراغ روشن

می دانستم آخرش بد خِر خودم را می گیرد. دیگر فقط کلمه نیست: گریپاچ کردم.
 فلَش بَک. خیلی بَک. آنقدر که دیگر نترسم اصلا. که هیچ خاطره ای ذهن ام را نخاراند. باز هم بَک بَک بَک لطفا.

روبرویم گلبول های سفید و قرمز به جان هم افتاده اند. چه جنگ احمقانه ای. مردن حوصله ام را سر می برد هرچند حتی فکر کردن به مرگ هم، تحمل بلاهتِ زندگی را راحت تر می کند.

این چند شب مطمئن شدم، دوست دارم با چراغ روشن بمیرم. نورِ زردی که سقفی نباشد. و بعد به زبان مادری ام لالایی گوش کنم.

أهــــــــــــــواك

در حیاط تیمارستان قدم می زدم که یادم افتاد: "قطار نبود پشت سرش بدم، اوج که می گرفت ترسیدم"

با خودکار تمامش را روی دستم  نوشتم و با ماژیک سیاه اش کردم. آن روزها فقط به "ابراهیم" و "سیاووش" فکر می کردم. اسم تو را هم با ماژیک سیاه کرده بودم روی دستِ چپ ام. یادم نیست ابراهیم میانه ی آتش بود یا سیاووش چاقو به دست به سمت گلوی تو می آمد. من روی یک چشم ام آتش گذاشته بودم و روی چشم دیگرم خنجر. بعد با ماژیک سیاه اش کرده بودم... 

این روزها لب هایم را می گذارم روی چشم هایت که داغ است و پر از ستاره.

مقصد، فرانکفورت

نگفته بودم

که سیاوشی نبود، من گُر گرفته بودم

دسته گلی برای تو

نگفته بودم، همیشه دیر می‎رسم

برگرد

آتشی که گذاشتی، رد شدم

دل ام سوخته، شرمنده از امتحان

سودابه ای نبود

سیاوشی که خون‎اش آبرو داری کند

من جرات ندارم شاهنامه بخوانم

برگرد

پیش از آن که زمین از سر هوس بلند شود

از شیشه ی هواپیما دست تکان بدهی

و برای همیشه

جایی میان نقشه‎های جغرافیا دنبال‎ات بگردم

گفتن ندارد

اما قطار نبود پشت سرش بدوم

اوج که می گرفت ترسیدم

برایم شاهنامه بفرست

تهمتنی که از ارتفاع نترسد

یک قوطی قهوه‎ی برزیلی اصل

و عطر تن‎ات را پاکت کن

و جرات بوسیدن‎ات را میان جمع

زودتر برگرد

اتفاقن دو روز است 

سایه‎ام را جمع کرده‎ام

و منتظرم

که بادی تو را بردارد

دور سرم بچرخاند

سرگیجه‎ای که پیش چشم همه ببوسم‎ات.

محمد طلوعی

The Blue Port

Gustav-Adolf Mossa, Elle, 1905

I'm exhausted
sea captain ! don’t wait for me.

Let someone else keep your logbook.
The blue port with plane trees and domes...
You can't take me there any more.
I'm exhausted

sea captain ! don't wait for me. 

Nazım Hikmet

درخت خرمالو،گورستان ماشین ها

اگر مُردم برایم درخت خرمالو بکار. وسط یک گورستان دسته جمعی. حتی اگر شده گورستان ماشین ها.
قبل از آن که فوت ام کنی وسط اقیانوس، مشتِ چپ ام را بازکن. قلبت را بوسه باران در مشت ام نگه داشته ام. حتی اگر مرده باشم.
حالا بازی از آخر. من چشم هایم را می بندم. تو فکر کن مُرده ام. چشم هایم را ببوس. قول می دهم زنده شوم.
کفش های تو را می پوشم. روی دست هایم میروم تا جنگل های دور. برایت توت می چینم. حالا نوبت توست. آرام دراز بکش روی تخت. از دست های من روی اندامت نترس. چشم هایت را ببند. دهانت را آرام باز کن. برایت توت آورده ام. من چشم هایت را می بوسم. نگاه کن! سینه ات ستاره باران نیست؟

زیر زمین

سرم گیج می رود. شاید چون به جای هوا همیشه سر به زمین بودم. فکر می کنم من هیچ وقت روی زمین راه نرفته ام. 
همه ی جاده ها زیر زمین بودند وقتی من از آن ها می گذشتم. کنارم پر بود از جنازه و خاکستر. من از آن ها نمی ترسیدم. آرام باهم سفر می کردیم. گاهی حتی از ترس، وقتی همه چیز تاریک بود، دست های هم را می گرفتیم.
فکر می کردم پاییز که تمام شود، من هم یا روزهایم را تمام کرده ام یا خودشان کپک می زنند و می ریزند. شاید هم بال درآورند و بروند روی زمین. 

- لب ام خون می آید. گازش می گیرم تا بیشتر درد بگیرد. شاید اشک های خشک شوند از درد زیاد. 

دراز می کشم. دوباره بلند می شوم. محکم تر خودم را پرتاب می کنم. شاید زمین سوراخ شود. من روی زمین پاهایم نمی بینند. می خواهم برگردم کنار دست های آن ها.

پدر من دست هایی داشته از جنس آفتاب. خودم با همین دو چشم تا به تایم دیدم. بی عینک. ساعت ها به عکس هایش که نه به دست هایش خیره شده تا دیدم. می خواستم دوستش نداشته بام، دل ام برایش تنگ نشود، هر چند هیچ وقت نبوده که دل ام برای حضوری از گذشته ی مشترکمان قنج برود. اما پدرم برای من تمام کلمه هایی بود که جهان ام را می ساخت. او بود و فقط برای همین است که دل ام برایش تنگ و تنگ و تنگ تر می شود.

"خاک هایتان کجاست ؟"

- شهيدزاده اكبری -

نامهای تان را روز نامه فرياد كرده است!

ارچند شك شهادت تان

سي سال آب جان مان را خشك كرده بود

و عيد ها در هيچ لباس رنگي 

احساس راحتی نمی كرديم.

محرم و عاشورا نذر

شب های جمعه دعا

گوسفند ها را برای تان قربانی كرديم

تا سلامت برگرديد!

چشم های مان از كابل تا مسكو

تمام خبرهای ارتش سرخ را يك به يك می خواند

شوروی سقوط كرد

پيمان ورشو از هم پاشيد

اما چشمهاي ما هنوز ردياب نام های تان 

در روز نامه ها بود.

ما راديو را فقط براي نامهای شما

گوش می كرديم!

دسته های گل را كجا بكاريم

خاكهای تان كجاست؟!

و خون های تان

در كدامين خاك نا پيدا جر زده است؟!

بسوی كدام قبله خوابيده ايد؟

شهيد بی مزار نمي شود!

اين بار نوبت از شماست

از قتلگاه تان فرياد سر دهيد!

عقده های سی ساله ی مان را

بر كدام گور بی نشان خالی كنيم

و نامهای تان را بر لوحه سنگ كدامين خاك بنويسيم؟!

اشك چشمان مان را نه 

خون جگر های مان را كجا بريزيم؟!

آه ای روزنامه ها 

اين را هم بنويسيد

و نشر كنيد

كودكان شهر ما پس از سي سال يتيم می شود.

* ( بیاد شهدای سالهای ١٣٥٧ و ١٣٥٨ افغانستان )